Arhitekta Milenija Marušić, autor i glavni odgovorni projektant beogradskog naselja Cerak Vinograda koji je proglašen za kulturno dobro, skrenula je pažnju javnosti da bi novim Planom generalne regulacije Beograda mogao biti narušen integritet ovog naselja.
Marušić je u pisanom apelu upućenom našoj redakciji, skrenula pažnju na niz bitnih okolnosti vezanih za pomenuti Plan. Apel prenosimo u celosti:
„APEL ZA ZAŠTITU I OČUVANjE NASELjA CERAK VINOGRADI vezan za pogrešne, neodgovarajuće predloge iz Plana generalne regulacije Beograda (PGR) i izmena i dopuna PGR.
Apelujem javno na nadležne institucije u Republici i Gradu, počev od Komisije za planove grada, da se Planom generalne regulacije Beograda (PGR) i njegovim aktuelnim izmenama POŠTUJE URBANISTIČKO-TEHNIČKA DOKUMENTACIJA NA OSNOVU koje je NASELjE CERAK VINOGRADI (CERAK 1 I CERAK 2) PROJEKTOVANO, IZGRAĐENO I PROGLAŠENO ZA KULTURNO DOBRO – PROSTORNU KULTURNO – ISTORIJSKU CELINU.
POSEBNO NAGLAŠAVAM I PODSEĆAM DA SE RADI O NASELjU I URBANISTIČKIM PROJEKTIMA KOJI SU OD POSEBNOG ZNAČAJA ZA REPUBLIKU SRBIJU, te da je shodno tome, a u skladu sa propisanom zaštitom koju naselje kao arhitektonsko-urbanistička celina uživa, neophodno da se UBUDUĆE, SPROVOĐENjE PGR-a NA ČITAVOJ TERITORIJI ZAŠTIĆENOG KULTURNOG DOBRA, propisanoj u Odluci Vlade RS, vrši na osnovu TRI URBANISTIČKA PROJEKTA IZ 1978., 1982. I 1995. GODINE, a ne da se, kako je predloženo, ti urbanistički projekti stave van snage – ponište da bi se propisala IZRADA NOVOG PLANA DETALjNE REGULACIJE.
Pored ranije obustavljena tri Detaljna urbanistička plana naselja, PGR i njegova aktuelna izmena stavlja van snage i tri urbanistička projekta za naselje („Sl. listovi Beograda“, br. 23/1978, 19/1982 i 24/1995) koja u svojstvu autentične autorske arhitekture sadrže detaljno razrađena idejna rešenja i idejne projekte objekata, partera, saobraćaja i naseljskih instalacija, koja su samo tehnički finalizovana u odgovarajućim glavnim projektima, sa svim urbanističkim parametrima potrebnim za dobijanje građevinske dozvole i na osnovu kojih je izgrađeno više od 90% sadržaja u naselju, počev od 1979. do 2012. godine.
Urbanistički projekti nisu planski dokumenti – oni su projekti, oni su osnov i potvrda celovitosti urbanističko-arhitektonskog rešenja naselja – kako izgrađenog, tako i manjeg, još neizgrađenog dela, na osnovu kojeg je naselje vrednovano po nacionalnim i internacionalnim kriterijumima kroz sve protekle decenije.
URBANISTIČKI PROJEKTI SE NE MOGU UKIDATI I MORAJU SE POŠTOVATI, JER ONI JESU I OSTAJU STEČENA OBAVEZA.
Nepoštovanjem osnovne arhitektonsko-urbanističke dokumentacije na osnovu čijih kvaliteta je i doneta, dovodi se u pitanje odluka Vlade RS o proglašenju naselja za kulturno dobro („Sl. glasnik RS“, br. 4/25.1.2019.), mesto u stalnoj postavci Muzeja savremene umetnosti MoMA u Njujorku, kao i status prvog ekološkog naselja u Beogradu.
Umesto da se bavi urbanističkom zaštitom Celine, koja u režimu potpune zaštite datira od 2003. godine (UP Beograda 2003-2021.), a u statusu kulturnog dobra od 2014/2019. godine, i da propiše neophodnu izradu projekta revitalizacije, izgradnje projektovanih uslužnih sadržaja i parkinga, održavanja i obnove u skladu sa Razvojnom strategijom predloženom neposredno posle odluke o proglašenju za kulturno dobro, izmena i dopuna PGR-a propisuje izradu novog urbanističkog plana – Plana detaljne regulacije naselja.
Šta znači izrada ovog plana za naselje sa najvišim stepenom nacionalne zaštite u situaciji kad se ne poštuje, odnosno stavlja van snage i upotrebe bazna urbanističko arhitektonska dokumentacija – projekti? Čemu služi i u čiju korist se radi? Šta treba da predstavlja i šta preispituje?“, pita Marušić.
Povezano sa ovim člankom
